De ETA-periode: een luxe merk met een extern hart
Toen Panerai in de jaren ’90 voor het eerst werd geïntroduceerd aan het grote publiek (met hulp van Sylvester Stallone), maakte het merk gebruik van ETA- en Unitas-uurwerken. Robuuste, betrouwbare werkpaarden, maar niet bepaald haute horlogerie.
Voor veel verzamelaars was dit geen probleem: Panerai’s aantrekkingskracht zat in het design, de historie en de militaire uitstraling. Toch ontstond er al snel kritiek:
“Hoe kan een horloge van duizenden euro’s een standaard ETA-machine gebruiken?”
Vooral vanaf ongeveer 2005 werd dit punt gevoeliger. De markt verlangde meer manufactuurstatus — iets dat Panerai nog niet had.
2007–2010: Panerai kondigt de eerste manufactuurkalibers aan
Onder groeiende druk van verzamelaars én van Richemont (de groep waar Panerai onder valt), kondigde het merk in 2007 zijn eerste eigen uurwerk aan: het P.2002-kaliber, een handopwindbaar mechanisme met 8 dagen gangreserve.
Daarna volgden:
P.2003 — automatisch, GMT, datum
P.2004 — monopusher chronograaf
P.9000-serie — krachtig, modern automatisch kaliber
Dit leek het begin van een nieuwe era. Panerai presenteerde zich voortaan als manufactuur. Hoewel de basisontwikkeling in Neuchâtel plaatsvond, zorgde dat voor een herpositionering van het merk binnen de horlogewereld.
Maar toen kwam de kritiek…
Hoewel Panerai vanaf dit moment steeds meer eigen uurwerken introduceerde, bleef er één groot probleem bestaan: communicatie en transparantie.
De controverse: “In-house” of gewoon Richemont-platforms?
Panerai is onderdeel van Richemont, dat ook andere grote merken bezit zoals IWC, Jaeger-LeCoultre en Cartier. Critici beweerden dat sommige Panerai-bewegingsseries in werkelijkheid gedeelde Richemont-platforms waren, licht aangepast voor Panerai.
Panerai zelf sprak dit altijd tegen — maar de perceptie bleef hangen.
Daarnaast ontstond kritiek op:
1. Onduidelijkheid over welke modellen écht in-house zijn
Sommige horloges werden gepresenteerd met “manufacture movement”, terwijl experts ontdekten dat ze technisch gebaseerd waren op Valjoux of ETA-platforms.
2. Minimale technische upgrades
In bepaalde periodes werden uurwerken hernoemd (bijv. P.5000-serie) zonder dat verzamelaars duidelijke verschillen zagen in techniek.
3. Gebrekkige transparantie van Panerai zelf
Panerai is traditioneel gesloten. Waar merken als Omega, Tudor en Grand Seiko graag technische details delen, blijft Panerai vaak vaag, waardoor geruchten vrij spel krijgen.
De scheurtjes die viral gingen
In 2016–2018 doken op sociale media en horlogefora foto’s op van Panerai-uurwerken met technische problemen:
rotors die loslieten
kalibers die veel te snel of te traag liepen
bruggen die slecht afgewerkt waren
Hoewel dit slechts een klein percentage van de productie betrof, brak het vertrouwen bij sommigen in de Paneristi-community.
Vooral de vroege P.9000-kalibers kregen kritiek op hun betrouwbaarheid en servicebehoefte.
Panerai slaat terug: de moderniseringsgolf
Vanaf circa 2019 zette Panerai een stille, maar duidelijke koerswijziging in:
1. Betere technische afwerking
De bewegingen werden stabieler, degelijker en consistenter.
2. Nieuwe generatie uurwerken
De P.9010, P.9020 en P.9200-serie presteren beter en worden internationaal positief beoordeeld.
3. Duidelijkere communicatie
In marketinguitingen vermeldt Panerai nu specifieker wanneer een uurwerk ècht manufacture is.
4. Investeringen in de Neuchâtel-manufactuur
Panerai versterkte productie, afwerking en kwaliteitscontrole.
De huidige staat van Panerai’s uurwerken is daardoor beter dan veel van de oude kritiek doet vermoeden.
Waarom deze controverse Panerai juist uniek maakt
Ondanks alle kritiek is er een interessante paradox: Panerai’s populariteit onder verzamelaars is nauwelijks afgenomen. Sterker nog:
de Pre-Vendôme ETA-modellen zijn gezocht
manufactuurmodellen worden steeds verfijnder
de Paneristi-community blijft trouw en levendig
Panerai’s aantrekkingskracht zit niet alleen in de bewegingen, maar in een combinatie van design, historie en karakter die maar weinig merken kunnen evenaren.
Het uurwerk is slechts één deel van dat geheel.
Een merk dat volwassen wordt
Panerai’s uurwerken zijn een onderwerp van discussie, en dat zal waarschijnlijk ook zo blijven. De mix van manufactuur, Richemont-technologie, geschiedenis en moderne innovatie maakt het merk complex — en daarom zo intrigerend.
Maar één ding staat vast: Panerai is nu technisch sterker, transparanter en consistenter dan ooit tevoren. De turbulente geschiedenis van zijn uurwerken is geen zwakte, maar onderdeel van het unieke karakter dat Panerai zo geliefd maakt.